معرفی اجمالی شقایق دریایی (Sea anemone)
شقایق ها جزو بی مهرگان آب های شور کم عمق هستند. آنها به آبی تمیز، عاری از هرگونه موادآلوده کننده و اکسیژن بالا نیاز دارند. به طورکلی شقایق ها نسبت به پولیپ ها ) جوانه های کوچک (بسیارآسیب پذیرترند. این موجودات برای رشد و تغذیه به جریان غیرمستقیم آب نیاز دارند . این جریان جهت غذارساندن و دور کردن فضولات اطراف آنها ضروری می باشد. آنها با جذب اکسیژن آب اطراف خود، تنفس می کنند. چنانچه شقایق ها از محیط فعلی زندگی شان ناراضی باشند، جهت یافتن مکانی بهتر، جابه جا می شوند.
جابه جایی مداوم شقایق ها در آکواریوم نشان دهنده شرایط نامناسب محل زندگی آنها می باشد. در صورت مناسب بودن شرایط زندگی، در یک جا ساکن بوده و به مدت طولانی (سالها) در آنجا باقی می مانند.
معرفی :
شقایق دریایی نام گروهی از جانوران آبزی شکارچی است. شقایق دریایی از رده گل سان زیان ((Anthozoa ، زیررده شش مرجانیان (Hexacorallia )و راسته شقایق های دریایی (Actiniaria ) است. آنها از وابستگان نزدیک مرجان دریایی، عروس دریایی و هیدر هستند.
شقایق دریایی به شکل کیسه ای کوچک است که به وسیله پایی به نام صفحه پایه ای به کف دریاچسبیده است و بدنی لوله ای شکل دارد که به صفحه دهانی ختم می شود. دهان شقایق دریایی در میان صفحه دهانی قرار دارد.شقایق ها از موجودات ریز میکروسکوپی نظیر پلانکتون ها و فیتوپلانکتونها تغذیه می کنند ، همچنین ماهی ها و موجودات آبزی ریز دیگر نیز جزء زنجیره غذایی آنها به شمار می آید.
اندازه شقایق های دریایی از 6 میلی متر تا 09 سانتی متر متفاوت است. برخی از آنها می توانند تا 399سال زندگی نمایند. مرجان ها از نظر جانور شناسی جزء نزدیکان شقایق های دریایی هستند، با این تفاوت که این جانوران با ترشح کلسیم برای خود نوعی اسکلت خارجی به نام صدف درست کرده که قسمت زنده بدن آنها را حفاظت می نماید.
وضع طبیعی شقایق دریایی :
شقایق دریایی به سطحی محکم، چسبیده و زندگی می کند. جانور وقتی که سالم و از آب پوشیده است بدن و شاخک هایش خیلی کشیده و طویل می شوند. هر گاه تحریک شوند به داخل خمیدگی پیدا کرده وبدن آنها به شدت منقبض می شود. یک جریان دائمی آب از سیفوگلیف به طرف پایین حرکت می کند و برای تنفس و متورم نگه داشتن بدن در داخل انترون به چرخش در می آید و یک جریان بطرف خارج نیز به سمت مری بالا می آید.
ویژگی های شقایق دریایی :
شقایق های دریایی نماتوسیست دارند ولی هیچ یک از آنها نمی توانند مزاحمت زیادی برای انسان به وجود آورند. معمولا این جانوران به تخته سنگ ها یا سطوح صاف مشابه به آنها می چسبند. برای اینکه این جانوران بتوانند خود را به محلی بچسبانند، حتما برای استفاده از لنگرهای خود نیاز به سطحی صاف دارند.
گاهی نیز می توان برخی از شقایق های دریایی را به صورت آویزان روی گیاهان مختلف دریایی مشاهده نمود. عده ای از آنها نیز در داخل گل های بستر زندگی می کنند. ولی بعضی از آنها می توانند به سهولت حرکت کنند و تعدادی از انواع بسیار کوچک ، قادر هستند با تکان دادن شاخکهای خود شنا کنند و بعضی ازانواع باریک هم، کف دریا را سوراخ می کنند و فقط شاخکها را رها می سازند و در نتیجه صفحه دهانی شان به بالا باز می شود.
شناسایی یک شقایق دریایی سالم
رنگ : رنگ بندی گونه های شقایق متفاوت می باشد. شقایق های با رنگ روشن و درخشان بسیار بهتر وسالم تر از شقایق های رنگ و رو رفته می باشند. تغییر رنگ (چه کم رنگ و چه پررنگ) مرگ شقایق را به دنبال خواهد داشت. در این صورت مراقبت های ویژه ای لازم است تا رنگ آن به حالت اول برگردد. گاهی اوقات با اختصاص دادن نور ملایم تر می توان رنگ شقایق را پررنگ نمود. در این صورت کل بدن، شاخک وپایه های یک شقایق پررنگ، رنگ روشنی پیدا می کند.
دهان : دهان شقایق باید کاملأ بسته باشد. در غیر این صورت نشانه وجود استرس، بیماری و یا هر دوی اینها می باشد. نباید هیچ چیزی از دهانش به بیرون تراوش کند. دهان نباید به گونه ای به نظر برسد که انگاروارونه است.
پا : پا (پایه)شقایق سالم نباید آسیب ببیند. شقایق به صخره، وسایل داخل آکواریوم و یا به قسمتی ازآکواریوم می چسبد. زخم های پا ممکن است منجر به مرگ شقایق شود، بخصوص اگر نتواند خود را به خوبی با شرایط آکواریوم وفق دهد. اگر شقایق به صخره ای زنده چسبیده باشد، نباید سعی کرد که آن را از صخره جدا ساخت زیرا امکان آسیب دیدن پای شقایق وجود دارد.
تغذیه : غذا به شاخک شقایق می چسبد. این چسبندگی دال بر سلامتی شقایق می باشد. شقایق به سرعت غذا را گرفته و می بلعد.
شرایط زیست محیطی شقایق ها در آکواریوم
به منظور نگهداری شقایق در بهترین شرایط، خواص شیمیایی آب باید ثابت باشد. یعنی قبل از ورود شقایق به داخل آکواریوم، ابتدا باید چرخه نیتروژنی در آب تشکیل شود.
پارامترهای آب :
معمولا باید حداقل یک ماه بعد از ایجاد چرخه نیتروژنی در سیستم صبر کرد تا شرایط آکواریوم به صورت ایده آل درآید. آب را بایدقبل از ورود شقایق به آن آزمایش کرد. میزان آمونیاک، نیتریت، نیترات باید صفر بوده و چگالی نسبی (شوری) آن 1.026 – 1.024 pH 8/4-8/2 و دمای 24-27 درجه سانتی گراد باید باشد. از بین رفتن شقایق می تواند بدلیل عدم وجود شرایط ثابت آکواریوم، تغییرات و نوسانات دما، pH و تغییرات میزان شوری آب باشد.
نور:
همه شقایق های اقیانوس آرام جزو بی مهرگان آب های نواحی کم عمق هستند. همه آنها برای ادامه زندگی به نور نیاز دارند. برخی گونه ها (به ویژه E.quadricolor ) می توانند در زیر نور فلورسنت نیز زنده بمانند، اما آنها جزو استثنائات هستند. همه گونه ها در زیر نور متال هالید زنده خواهند ماند و برخی دیگر به نوربسیار شدیدی نیاز دارند.
جریان آب:
شقایق ها جریان غیر مستقیم آب با شدت مناسب را دوست دارند. آنها با جذب اکسیژن آب اطراف خود تنفس می کنند. آنها با استفاده از آب، غذای خود را فراهم می سازند و آلودگی را از اطراف خود دورمی سازند. در صورت عدم وجود جریان، آنها شروع به حرکت کرده تا زمانیکه مکان مناسب تر با جریان بیشترآب را بیابند. برخی گونه ها (مثل H. magnifica) به جریان شدید آب نیاز دارند و برای یافتن چنین شرایطی بسیار فعال هستند.
محل قرار دادن شقایق در آکواریوم :
بسیاری از شقایق ها تمایل به زندگی بر روی شن و ماسه داشته در حالیکه برخی دیگر صخره های مرجانی را می پسندند. پیش از آنکه شقایق وارد آکواریوم شود، مکان زندگی آن باید در نظر گرفته شود و برطبق خصوصیات آن، شرایط را فراهم سازند. اغلب اوقات ممکن است شرایط مناسبی را در آکواریوم ایجاد کرده و مکان خوبی را نیز برای شقایق درنظر گرفت، اما پس از ورود شقایق به داخل آکواریوم ، شقایق ممکن است جهت یافتن مکانی مناسبتر حرکت کند زیرا شقایق برطبق علایق خود عمل می کند. در زمان حرکت آنها در آکواریوم ممکن است در طی برخورد به بسیاری از موجودات مانند مرجان ها و بی مهرگان، به آنها آسیب برسانند. شقایق به منظور یافتن مکانی مناسب در آکواریوم به صورت پیوسته برروی صخره ها حرکت می کند و به صخره ها آسیب می رساند.
چگونگی حرکت دادن شقایق :
حرکت دادن شقایق کار مشکلی است، زیرا پاهایش محکم به وسایل، سنگ ها، صخره های مرجانی وغیره می چسبد. به علاوه بسیاری از شقایق ها به دنبال شکافی می گردند تا در آن پنهان شوند. اغلب جابه جایی شقایق بدون ایجاد صدمه جدی مثل بریدن پا امکان پذیر نمی باشد. در برخی شرایط جابه جایی و یا گردش صخره مرجانی که شقایق بر آن قرار دارد ممکن است باعث حرکت شقایق شود. اگر شقایق به شیشه آکواریوم چسبیده باشد باید با احتیاط و دقت، ناخن یا شیء تیزی را در زیر پایه شقایق قرار داده و آنرا از دیواره جداساخت. چنانچه دسترسی به شقایق کار آسانی نبود، می توان با تغییر شرایط آکواریوم مثل: افزایش یا کاهش جریان آب، افزایش یا کاهش میزان نور و غیره آن را به حرکت درآورد. البته فشار جریان پمپ نیز در برخورد با پای شقایق ممکن است باعث حرکت آن شود.
دستورالعمل یا شیوه نامه تکثیر و پرورش شقایق ها و مرجان های دریایی….
سازمان شیلات ایران
دفتر امور میگو و آبزیان آب شور-مرضیه ناجی
پاییز 94
استفاده از مطلب بدون ذکر عنوان ممنوع : سایت جامع ماهیان زینتی