استرس در ماهیان زینتی

هرنوع تغییر و فشار روانی محیطی که در عملکرد جسمی و روانی ماهی تاثیر گذاشته و موجب ناراحتی و اختلال در سازگاری او می گردد استرس نامیده می شود استرس می تواند بر میزان تحمل ماهی ، رشد و تولید مثل ، مقاومت نسبت به عوامل بیماریزا و بروز بیماری و ادامه حیات ماهی تاثیر بگذارد

انواع استرس:

الف:استرس شیمیایی

1. کمبود اکسیژن آب و نا مناسب بودن PH محیط
2. آلودگی عمدی ( بر اثر درمانهای شیمیایی ) و آلودگی غیر عمدی ( مانند ریزش حشرات در آب )
3. ترکیبات غدایی : انواع پروتئین ها و آمینواسید ها
4. ترکیبات نیتروژن دار و سایر متابولیک ها ( عدم جمع آوری صحیح آمونیاک و نیترات در آب آکواریوم )
5. درمان بیماریها با ترکیبات شیمیایی

ب: استرس بیولوژیکی

1. تراکم جمعیت ( ازدحام و شلوغی ماهیان آکواریوم)
2. وجود جنسها و گونه های متفاوت در کنار هم بدون توجه به خصوصیات رفتاریشان از جمله حمله وری ، قلمرو طلبی و عدم فضای مناسب برای شنای گونه ها و جنسهای مختلف
3. وجود میکرو ارگانیسم های بیماریزا و غیر بیماریزا
4. ماکرو ارگانیسم ها مانند انگلهای داخلی و خارجی

ج : استرس فیزیکی

1. فاکتور دما  که یکی از مهمترین و موثرترین عوامل در کنترل سیستم ایمنی ماهی می باشد
2. نور
3. هوادهی نامناسب و قوی که موجب تلاطم غیر طبیعی آب می گردد
4. استفاده از اجسام براق و سنگهای سفید در مواقعی که نوردهی مناسبی نداشته باشیم
5. ضربه به آکواریوم
6. صداها ی مختلف در اطراف آکواریوم
7. گازهای محلول در آب
8. جابجایی با دست
9. حمل و نقل و ترابری ماهی
10. درمان بیماریها با استفاده از تغییرات دما و نور

مراحل ایجاد استرس

1. جنگ و گریز( Fight or Flight):

الف- به علت افزایش ترح هورمون هایی از غذه آدرنال ذخایر قند بدن مانند گلیکوژن در کبد دجار دگرگونی گردیده و مقدار زیادی قند وارد جریان خون ماهی می گردد. بالا رفتن قند خون موجب آزاد شدن انرژی فوق العاده ای شده و ماهی وارد اولین فاز استرس گردد.

ب – افت فشار اسمزی به خاطر افزایش سوخت و ساز مواد معدنی در بدن باعث جدب آب محیط توسط ماهیان آب شیرین و عملی عکس آن ( از دست دادن آب) در ماهیان آب شور می گردد.

ج- بدلیل افزایش فشار خون تنفس ماهی سرعتر از حالت عادی گشته و به اصطلاح نفس نفس می زند.

د – ماهی به علت آزاد شدن برخی هورمونهای غده آدرنالین نسبت به کنش ها واکنش های پرخاشگرانه ای می یابد

2. پایداری (Resistance)

ماهی ها توانایی بالایی برای سازگاری با محیط استرس زا می یابند . ماهی ها در حالی که مشغول تخلیه انرژی اضافه هستند رفتاری کاملاً عادی پیدا می کنند

3. خستگی و ناتوانی (Exhaustion)

ماهی بسیار ضعیف و کم توان گردیده و این موضوع حتی می تواند  به مرگ ماهی بی انجامد